გაკვეთილის გეგმები

გაკვეთილის გეგმა

სწავლების  საფეხური/ კლასი	დაწყებითი .  მე-3 ვ   კლასი.
მასწავლებლის  სახელი, გვარი	მანანა ხუციშვილი
ჩატარების დრო	4. 03. 21წ.
მოსწავლეთა  რაოდენობა  და  პროფილი	21 განსაკუთრებული მიდგომების საჭიროების მქონე მოსწავლეები კლასში არ არიან.
გაკვეთილის თემა	,,ტყის მრავალფეროვნება“ - საინფორმაციო ტექსტი.
გაკვეთილის ხანგრძლივობა	(  30   წთ);
სასწავლო მიზნები	-მოსწავლემ შეძლოს საინფორმაციო ტექსტის გაგება-გააზრება. ტექსტში მოცემული  ფაქტებისა და მოსაზრებების ერთმანეთთან დაკავშირება და დასკვნის გამოტანა; მიზეზ-შედეგობრივი კავშირების დანახვა,ტექსტის ძირითადი აზრის წვდომა. - კითხვის ნიშანთა სისტემის გამოყენება. -ცხრილზე მუშაობა ინსტრუქციის მიხედვით. -შემოქმედებითი უნარების განვითარება. -პრეზენტაციის უნარის გააქტიურება. -თვითშეფასებაში მონაწილეობა; გაკვეთილზე გამოყენებული მეთოდები ხელს შეუწყობს: კომუნიკაციის,შემოქმედებითი აზროვნების, საკუთარი აზრის გამოთქმის,ინფორმაციის დახარისხების,მსჯელობის,ანალიზის,შეფასების უნარ-ჩვევების განვითარებას.ასევე , გააძლიერებს მოსწავლის მოტივაციას,გაააქტიურებს საკითხის შესახებ არსებულ ცოდნას,გაააქტიურებს ახლად ათვისებულ ინფორმაციას და განავითარებს კრიტიკული აზროვნების უნარ-ჩვევებს.
შესაბამისობა  ეროვნულ  სასწავლო  გეგმასთან	(შედეგები: I 2;  I 3; I 4; I 5; I 6; I. 7; I. 8; I. 9; I. 12; I. 13; I. 14; I. 15)
გაკვეთილის მსვლელობა/საკლასო მენეჯმენტი	გაკვეთილის თემა და აქტივობათა თანმიმდევრობა დაფიქსირებულია ფორმატზე და გაკრულია თვალსაჩინო ადგილას; მუშაობის ფორმა: არსებული სიტუაციიდან გამომდინარე,ინდივიდუალური. I წინარე ცოდნის გააქტიურება  ა) კითხვა - პასუხის მეთოდი. წინა დღით მოსწავლეებს გადაეგზავნათ ჩემ მიერ PoverPoint-ში მომზადებული გაკვეთილი ,,ტყე და ადამიანი,, რომელსაც მოსწავლეები გაეცნობიან სახლში. გაკვეთილზე კი უპასუხებენ შეკითხვებს და გამოთქვამენ მოსაზრებებს. 1.შენი აზრით, ტყის ბევრი სიკეთიდან რომელია ყველაზე უფრო მნიშვნელოვანი? ახსენი რატომ ფიქრობ ასე? 2.რატომ არის უხვად წყალი იქ, სადაც ტყეა? 3.რა იგულისხმება სიტყვებში ,,ჩვენ ტყის დაზოგვა უნდა ვისწავლოთ? 4.ტყეში ზოგ ხეს ფოთოლი აქვს,ზოგს წიწვი. რა თვისება აქვს ფოთოლსა და წიწვს? (5 წთ.).   ბ)  გონებრივი იერიში -ეს მეთოდი დიდი რაოდენობის იდეების გენერაციის საშუალებას იძლევა, დროის მცირე მონაკვეთში და თითოეული მოსწავლის ინდივიდუალურ აქტივობას მოითხოვს. მეთოდი საერთო საქმეში მონაწილეობის გზით პრობლემის ერთობლივად გადაწყვეტას განაპირობებს. სასწავლო თემიდან და მიზნიდან გამომდინარე,ჩემ მიერ დასმული შეკითხვის შემდეგ- რა ემუქრება ადამიანს,თუ არ მოუფრთხილდება ტყეს? მოსწავლეები გამოთქვამენ მოსაზრებებს. აზრის გამოთქმა ნებაყოფილობითი და თავისუფალია.იდეების გენერაციის სტადიაზე მნიშვნელოვანია იდეების რაოდენობა და არა ხარისხი.ყველა იდეას მე ,როგორც ,,მასწავლებელი კალამი,, ვწერ დაფაზე ან დიდ ქაღალდზე,მათ შორის ყველაზე მიუღებელსაც კი. გამოთქმული მოსაზრებების მოკლე მიმოხილვის შემდეგ მოსწავლეები დაადგენენ, თუ რომელი მოსაზრებებია მსგავსი და შესაძლებელია თუ არა მათი გაერთიანება-განზოგადება. ამის შემდეგ, მოსწავლეებმა უნდა ამოარჩიონ, მათი აზრით, ყველაზე ფასეული, რამდენიმე იდეა და განალაგონ ისინი მნიშვნელობების მიხედვით. გამოიკვეთება რამდენიმე იდეა,რომელიც საერთო ჯამში, კლასის მიერ არჩეულია ყველაზე ღირებულად. (5 წთ.) II   ტექსტის კითხვა ნიშანთა სისტემით-ეს მეთოდი ახალი გაკვეთილის ტექსტზე მუშაობისას გამოიყენება. (ახალი ცოდნის შეძენა,ინფორმაციის ათვისება,ცხრილზე მუშაობის უნარის ჩამოყალიბება). მოსწავლეებს ეძლევათ ინსტრუქცია,რომ კითხვის დროს მათ მოუწევთ წასაკითხი მასალის კიდეებზე შემდეგი აღნიშვნების გამოყენება: +  დასვით იმ შემთხვევაში,თუ წაკითხული ინფორმაცია თქვენთვის ცნობილია. !  დასვით იმ შემთხვევაში,თუ წაკითხული ინფორმაცია თქვენთვის ახალია. - დასვით, თუ წაკითხული ინფორმაცია საპირისპიროა იმისა,რაც თქვენ იცოდით. ? დასვით,იმ შემთხვევაში,თუ წაკითხული ინფორმაცია გაუგებარია. აუცილებელი არ არის ყოველი სტრიქონის და აზრის აღნიშვნვა,მაგრამ ამ აღნიშვნებმა უნდა გამოავლინოს ინფორმაციისადმი მოსწავლის დამოკიდებულება. ტექსტში აღნიშვნების დასმის შემდეგ, მოსწავლეებს ვთხოვ კვლავ გადახედონ ტექსტს და შეავსონ სქემა.         +         !         -         ? სქემის შევსების შემდეგ მოსწავლეებმა პასუხი უნდა გასცენ შემდეგ შეკითხვებს: რა იყო ისეთი,რაც ტექსტის წაკითხვამდე იცოდით? რა აღმოჩნდა ისეთი,რაც ტექსტის წაკითხვის შემდეგ გაიგეთ და ისწავლეთ? რა იყო ისეთი,რისი საპირისპიროც იცოდით? რა იყო თქვენთვის უცხო და გაუგებარი? რა შეკითხვები გაგიჩნდათ?  ( 10 წთ.)   III   ტექსტის  ჩარჩო  - შეჯამება. ( შეძენილი ცოდნის/ინფორმაციის გააზრების შემოწმება ან ათვისებული უნარების გამოცდა). ეს მეთოდი ეყრდნობა ვიზუალიზების აქტივობას. მოსწავლის წარმოსახვა აქტიურად მუშაობს,რათა მოვლენები,ვიზუალურ ელემენტებად,ილუსტრაციებად გააცოცხლოს. იგი ეხმარება მოსწავლეს ტექსტის შინაარსის გაგებაში, მასში გადმოცემული აზრების გაცნობიერებაში და დეტალების დამახსოვრებაში. ტექსტის გაცნობის შემდეგ მოსწავლეებს ვთხოვ აიღონ სუფთა თაბახის ფურცელი და გადაკეცონ სამ თანაბარ ნაწილად. ტექსტის შინაარსიდან გამომდინარე მათ უნდა  დახატონ ტყის სამი სახეობა: ტროპიკული ტყე, ტაიგა და ზომიერი კლიმატის ტყე. თითოეულ ილუსტრაციას დაურთონ, დაწერონ, რამდენიმე წინადადება,რომლითაც ახსნიან ამ ილუსტრაციებს ტექსტიდან გამომდინარე. გონებაში წარმოდგენილის სურათ -ხატებად გადაქცევის დროს ,მოსწავლეებს გაუადვილდებათ ფოთლოვანი,წიწვოვანი და შერეული ტყის გარჩევა-განსხვავება. შემდგომ ეტაპზე მოსწავლეები აკეთებენ ნამუშევრების პრეზენტაციას( დროის სიმცირის გამო,პრეზენტაციას გააკეთებს ის მოსწავლე,რომელიც პირველი დაამთავრებს მუშაობას.დანარჩენი მოსწავლეები შემდეგი ქართულის გაკვეთილზე გააკეთებენ პრეზენტაციებს). მოსწავლეები ა ავსებენ თვითშეფასების ცხრილს,რომელიც დაურიგდებათ გაკვეთილის დაწყებამდე. (10 წთ.). მოსწავლეთა თვითშეფასების რუბრიკა /დანართი 1 როგორ გავიგე ინფორმაციული ტიპის ტექსტი? საუკეთესოდ / კარგად/ საშუალოდ. როგორ შევძელი ტყეთა სახეობის ვიზუალიზება და აღწერა ტექსტზე დაყრდნობით? საუკეთესოდ / კარგად / საშუალოდ. რა რჩევას მივცემ საკუთარ თავს? შეფასების რუბრიკა / დანართი 2 კომპონენტები მასწავლებლის შეფასება საინფორმაციო ტიპის ტექსტის გაგება-გააზრება. საუკეთესო/კარგი/საშუალო ტექსტში გადმოცემული ინფორმაციის ვიზუალიზება და ილუსტრაციებად გაცოცხლება. საუკეთესო/კარგი/საშუალო ადეკვატური არგუმენტები საუკეთესო/კარგი/საშუალო რეკომენდაცია საშინაო დავალება გადაეგზავნებათ ელექტრონულად ჯგუფში. დავალება: ხელის რუკის გამოყენებით დაწერეთ თხზულება ,,ტყე“.
სასწავლო რესურსები	სახელმძღვანელო, დაფა, ცარცი, თაბახის ფურცლები,ფერადი ფანქრები,PoverPoint-ში ჩემ მიერ გაკეთებული რესურსი ტყეზე,როგორც დამხმარე მასალა და დამატებითი ინფორმაცია(დამატებითი ტექსტები: ი.გოგებაშვილის ,,ტყე“ და ,,ტყის მცველი ფრინველები“.)ფოტომასალა googl-იდან, პასტა,საშლელი,უბრალო შავი ფანქარი.
შეფასება და თვითშეფასება	დაწყებით საფეხურზე გამოიყენება განმავითარებელი შეფასება.განმავითარებელი შეფასების დროს ჩვენ ვეხმარებით მოსწავლეს განვითარებაში სხვადასხვა რჩევის,რეკომენდაციებისა თუ პრობლემის გადაჭრის გზების შემუშავების საშუალებით. შევაფასებ მოსწავლეებს ინდივიდუალურად.(შეფასების რუბრიკა დანართი #2) მოსწავლეების მიერ საკუთარი შესაძლებლობებისა და მიღებული ცოდნის შეფასება არის თვითშეფასება.თვითშეფასების მიზნით მოსწავლეები შეავსებენ მასწავლებლის (ჩემს) მიერ შემუშავებულ, მარტივ თვითშეფასების რუბრიკას. (დანართი #1).

გაკვეთილის რეფლექსია

        ჩატარებულმა გაკვეთილმა შეძლო მოსწავლეების შესაძლებლობების გამოვლენა, მათი პოტენციური ძალების ამოქმედება, მათი ნიჭისა და შესაძლებლობების გამოვლენისთვის სათანადო პირობების შექმნა.

      გაკვეთილი გამოვიდა ინტერაქტიული,საინტერესო და სახალისო. იქედან გამომდინარე,რომ ჩემს მოსწავლეებს აქვთ საკმარისი ცოდნა და გამოცდილება იმისათვის,რომ დამოუკიდებლად იფიქრონ,საკუთარი იდეის შეფასება და ფორმულირება მოახდინონ,პრობლემის მათეული გზით გადაწყვეტა შეძლონ და საკუთარი პოზიცია არგუმენტებით განამტკიცონ, მიაღწიეს გეგმით განსაზღვრულ შედეგებს.

       გაკვეთილზე ჩემ მიერ გამოყენებულმა სტრატეგიებმა უზრუნველყო მოსწავლეთა მაქსიმალური ჩართულობა საგაკვეთილო პროცესში და დიდი გავლენა იქონია მათ პროდუქტულ ინტერაქციაზე. მოსწავლეებმა შეძლეს მიწოდებული რესურსების ეფექტურად გამოყენება. ბავშვების ნამუშევრებმა ცხადყო, რომ ნათლად გაიგეს ჩემი ინსტრუქციები და იმოქმედეს ადეკვატურად. ამასთანავე ბავშვები იყვნენ მოტივირებულნი და სიამოვნებით ასრულებდნენ შეთავაზებულ აქტივობებს. ვთვლი, რომ ყველა აქტივობა შეესაბამებოდა გაკვეთილის მიზნებს: ბავშვებმა აჩვენეს თუ როგორ ართმევდნენ თავს ტექსტის გაგებას, შინაარსის გააზრებას, მასში გადმოცემული აზრის მნიშვნელობის კონსტრუირებას და მიღებული ინფორმაციის შეფასებას. გამოიკვეთა შემდეგი უნარების განვითარება: კომუნიკაციის, შემოქმედებითი აზროვნების, საკუთარი აზრის გამოთქმის, ინფორმაციის დახარისხების, მსჯელობის,ანალიზის, კრიტიკული აზროვნების, ასევე მოსწავლეებმა შეძლეს გაეკონტროლებინათ საკუთარი აღქმის უნარი.

       წინარე ცოდნის გააქტიურებისათვის სასურველი გამოწვევა მოვახდინე  კითხვა -პასუხის საშუალებით და ,,გონებრივი იერიშით“. კითხვები შედგენილი იყო ჩემ მიერ PoverPoint-ში გაკეთებული რესურსის მიხედვით,რომელიც მოსწავლეებს წინა დღით გადავუგზავნე სახლში. აღნიშნულმა აქტივობებმა გამოიწვია მოსწავლეთა ინტერესი/ცნობისმოყვარეობა, გაზარდა ჩართულობის ხარისხი და ხელი შეუწყო გაკვეთილზე მოსწავლეთა მოტივირებას. გამოწვევის ფაზა მნიშვნელოვანია იმიტომ, რომ მოსწავლეები იწყებენ ფიქრს, მათი პირადი ცოდნისა და წარმოდგენების ბაზა იქმნება, რომელსაც ახალი ცოდნა შეემატება და ახალი უკვე ნაცნობს უკავშირდება.

       ახალი ცოდნის შესაძენად ,ახალი გაკვეთილის ტექსტზე მუშაობისთვის გამოვიყენე კითხვა ნიშანთა სისტემით. ის აძლიერებს მოსწავლის მოტივაციას, ააქტიურებს საკითხის შესახებ არსებულ ცოდნას, ააქტიურებს ახლად ათვისებულ ინფორმაციას, ავითარებს კრიტიკული აზროვნების უნარ-ჩვევებს, ავითარებს ინფორმაციის დახარისხების უნარ -ჩვევებს და აძლევს მოსწავლეს საშუალებას გააკონტროლოს საკუთარი აღქმის უნარი.

        ცოდნის გამთლიანების,შეჯამების ფაზაზე კი გამოვიყენე მეთოდი ,,ტექსტის ჩარჩო,, რომლის მიხედვითაც ბავშვებმა ინდივიდუალურად მოახდინეს საინფორმაციო ტექსტის ვიზუალიზება . ილუსტრაციებითა და ამ ილუსტრაციების ამხსნელი, რამდენიმე მთავარი წინადადებით გადმოსცსე ტროპიკული ტყის, ტაიგის და ზომიერი სარტყლის ტყის განმასხვავებელი და საერთო ნიშნები.

        გაკვეთილის მსვლელობის სამოქმედო გეგმა არ შემიცვლია. ყველა აქტივობამ,რომელიც გამოვიყენე მიმიყვანა მიზნამდე.         გაკვეთილის ძლიერი მხარე-შერჩეული აქტივობები და ბავშვების ჩართულობა.სუსტი მხარე-გაკვეთილის ხანგრძლივობისთვის მცირე დრო და ჯგუფური მუშაობის ჩატარების შეუძლებლობა.

      ამ გაკვეთილის ხელახლა ჩატარების შემთხვევაში თუკი იქნებოდა არაპანდემიური გარემო,გამოვიყენებდი ჯგუფურ მუშაობას ცოდნის გამთლიანების და შეჯამების ფაზაზე.აქედან გამომდინარე მოესწრებოდა ყველა  ჯგუფური ნამუშევრის პრეზენტაციაც.

 

დანართი გაკვეთილისთვის "ტყის მრავალფეროვნება"